حال و روز مالیات در لایحه بودجه ۱۴۰۳
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۸۲۰۸۷
لایحه بودجه ۱۴۰۳ با رقم ۲۴۶۲ همت در ۱۴ آذرماه به مجلس شورای اسلامی داده شد. این لایحه گام مثبتی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و رشد درآمدهای پایدار است.
به گزارش مشرق، درآمدهای نفتی با ۵۸۲ همت نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲، ۳.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. از طرف دیگر درآمدهای مالیاتی که بخش عمده‌ای از درآمدهای پایدار را نشان می‌دهد با رشد ۴۹.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پس از اصلاح لایحه دولت، نمایندگان بار دیگر به دلیل رشد درآمدهای مالیاتی نسبت به آن مخالف بودند اما به دلیل موافقت اکثریت آنها با کلیات لایحه، مورد پذیرش قرار گرفت. حال در این نوشتار به دنبال آن هستیم که ببینیم آیا واقعاً رشد درآمدهای مالیاتی، معقول و مبتنی بر واقعیت است و آیا این رشد بر مودیان بار مالیاتی بالایی خواهد آورد یاخیر؟
رشد واقعی درآمدهای مالیاتی
از آنجایی که درآمدهای مالیاتی رشد اسمی ۴۹.۸ درصدی داشته اند نمی‌توان بدون در نظر گرفتن تورم در این رشد به تحلیل رشد مبتنی بر واقعیت منابع مالیاتی پرداخت. از این رو در نمودار زیر رشد حقیقی درآمدهای مالیاتی (بدون گمرک) در بازه ۱۴۰۳-۱۳۹۴ مشخص شده است.
همان‌گونه که مشاهده می‌شود رشد درآمدهای مالیاتی بر اساس قیمت ثابت، در سال ۱۴۰۳ روند مشابهی با سال‌های بعد از ۱۳۹۹ داشته و رشد قابل توجهی اتفاق نیفتاده و حتی نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش نشان می‌دهد. این مساله لازم است مورد توجه قرار گیرد که به‌دلیل تورم و افزایش قیمت‌ها، بسیاری از پایه‌های مالیاتی (مانند مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر اشخاص حقوقی) به‌صورت طبیعی و بدون نیاز به هیچگونه تغییری در روندهای مالیاتی افزایش می‌یابد و در این موارد، اشخاص حقیقی و حقوقی تفاوتی با روند طی شده در سال‌های گذشته احساس نمی‌کنند.
همان‌گونه که در نمودار پیداست، در سال ۱۴۰۰، رشد درآمدهای مالیاتی به اندازه ۱۴ درصد نسبت به سال پیش از خود رشد داشته که نسبت به لایحه امسال ۳ درصد بیشتر بوده است. بنابراین سخنانی که رشد درآمدهای مالیاتی را در لایحه امسال بی‌سابقه می‌دانند، وجهه علمی و کارشناسی ندارد.
شرایط اثرگذاری بر مالیات
علاوه‌بر تورم، سایر شرایط دیگر بر منابع وصول مالیات اثر گذار است. عواملی مانند رشد اقتصادی و رونق کسب‌وکار، کاهش فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید، وصول مالیات معوق سال‌های گذشته، تسریع در وصول مالیات و تغییرات قوانین مالیاتی (مانند افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده) از دیگر عواملی هستند که می‌توانند رشد حقیقی درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۳ را توجیه کنند.
بنابراین می‌توان گفت مقدار پیش‌بینی شده برای درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۳ کم‌برآوردی نداشته و در صورتی که قصد دولت کاهش فرار مالیاتی و افزایش بیشتر تعداد مؤدیان باشد، می‌تواند افزایش نیز پیدا کند. بررسی رشد درآمدهای مالیاتی در سال‌های اخیر نیز بیانگر قابل تحقق بودن رشد ۴۹.۸ درصدی درآمدهای مالیاتی است.
همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌شود، درآمدهای مالیاتی در سال‌های ۱۴۰۰ تاکنون، هر ساله رشدی بیش‌از ۵۰ درصد را (چه در مقادیر مصوب و چه در عملکرد) تجربه کرده است. این رشد به‌دلیل افزایش نرخ مالیات در قوانین کشور نیست؛ هر چند در این سال‌ها شاهد کاهش نرخ مالیات بر واحدهای تولیدی در قوانین بودجه سنواتی بوده‌ایم.
بنابراین می‌توان گفت بخش عمده افزایش درآمدهای مالیاتی ناظر به تورم و سپس، رشد کسب‌وکارها به دلیل رشد اقتصادی، کاهش فرار مالیاتی و افزایش تعداد مودیان است که به عادلانه‌تر شدن نظام مالیاتی نیز منجر می‌شود. حال اگر رشد درآمدهای مالیاتی را نسبت به پیش‌بینی عملکرد سال ۱۴۰۲ بسنجیم بار دیگر پی می‌بریم که این میزان رشد با واقعیت سازگار است.
اعداد چه می‌گویند؟
همان‌گونه که در جدول بالا مشخص است تغییرات لایحه بودجه نسبت به برآورد عملکرد آن در سال ۱۴۰۲ با رشد ۵۴.۱ درصدی همراه خواهد بود که عمده آن را مالیات بر کالا و خدمات با ۷۲.۱ درصد و مالیات بر اشخاص حقوقی با ۵۴ درصد تشکیل می‌دهد.
رشد مالیات بر کالا و خدمات به دلیل افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده بوده و رشد مالیات اشخاص حقوقی علاوه‌بر عامل تورم، برطرف شدن ابهام موجود در خصوص معافیت واحدهای صنعتی و معدنی مناطق کمتر توسعه یافته است که در بند (ب) ماده (۱۵۹) قانون برنامه پنجم توسعه وضع شده بود. در این ماده واحدهای صنعتی و معدنی مناطق کمتر توسعه یافته از پرداخت مالیات معاف بودند که در ماده (۲۷) برنامه هفتم پیشرفت این معافیت حذف شده است.
رشد مالیات بر ثروت و مالیات بر درآمد مشاغل نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲ نیز نزدیک به ۳۳ درصد در نظر گرفته شده که با توجه به شرایط تورمی کشور دور از انتظار نیست. بنابراین می‌توان گفت عمده ارقام درآمدهای مالیاتی متناسب با تورم و رشد اقتصادی افزایش یافته و دارای بیش‌برآوردی نیست.
همچنین افزایش قابل توجه مالیات بر اشخاص حقوقی و مالیات بر کالا و خدمات به‌دلیل احکام مرتبط هست که در قانون برنامه هفتم و یا لایحه بودجه ۱۴۰۳ قرار دارند. با این توضیحات، پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰۰ درصد درآمدهای پیش‌بینی شده مالیاتی محقق شود.
حال با توجه به پاسخ به پرسش رشد درآمدهای مالیاتی مبتنی بر واقعیت در لایحه بودجه ۱۴۰۳، به این نکته باید اشاره کرد که این لایحه علاوه‌بر اینکه بار مالیاتی جدیدی بر مودیان اضافه نمی‌کند، بلکه در صورت افزایش ۲۰ درصدی حقوق و دستمزد، نرخ موثر مالیاتی با سال پیش از خود تفاوت زیادی نمی‌کند. نرخ موثر مالیاتی که از نسبت مالیات پرداختی به کل درآمد افراد به‌دست می‌آید، شاخص مناسبی از مقایسه بار مالیاتی لایحه امسال با سال پیش از خود است.
در نمودار زیر بدون فرض رشد درآمدها، نرخ موثر مالیاتی ترسیم شده است. همان‌گونه در این نمودار مشخص شده، نرخ موثر مالیاتی به دلیل افزایش سطح معافیت مالیاتی کاهش یافته است اما این فرض با وقعیت فاصله دارد.
در صورتی که رشد حقوق و دستمزد متناسب با لایحه بودجه ۲۰ درصد در نظر گرفته شود، نرخ موثر مالیاتی با شرایط سال ۱۴۰۲ تفاوت چندانی ندارد. این موضوع در جدول زیر مشخص شده است.
همان گونه که اشاره شد، نه تنها تغییراتی در نرخ موثر مالیاتی در دو سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ ایجاد نشده، بلکه در سطح درآمدی ۱۷۲.۸ میلیون تومان در سال نرخ موثر مالیاتی کاهشی نیز بوده است؛ بنابراین با توجه به رشد حقوق و دستمزد متناسب با لایحه بودجه، نرخ موثر مالیاتی تغییر چندانی ندارد و در بازه‌ای کاهش نیز می‌یابد.
در این نوشتار به این موضوع پرداخته شد که درآمدهای مالیاتی که در لایحه بودجه ۱۴۰۳ نوشته شده، قابلیت تحقق کامل دارد؛ البته این تحقق به فعالیت‌های سازمان امور مالیاتی و دستگاه‌های مربوطه برای مقابله با فرار مالیاتی بستگی دارد؛ از طرف دیگر اثبات شد که بار مالیاتی در لایحه جدید بودجه با شرایط قانون بودجه ۱۴۰۲ تفاوتی نمی‌کند و مجموع مالیات پرداختی توسط مودیان در سال جدید با فرض رشد ۲۰ درصد حقوق و دستمزد که در لایحه ۱۴۰۳ به آن اشاره شده، با سال ۱۴۰۲ تفاوتی ندارد.
*محسن شوریده _ کارشناس اقتصادی
منبع: مشرق
کلیدواژه: تحلیل روز طوفان الاقصی قیمت سازمان امور مالیاتی قانون برنامه پنجم توسعه کمیسیون تلفیق بودجه برنامه هفتم قانون بودجه 1402 قانون برنامه هفتم مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه کمیسیون خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت درآمدهای مالیاتی در سال رشد درآمدهای مالیاتی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نرخ موثر مالیاتی حقوق و دستمزد فرار مالیاتی اشخاص حقوقی بار مالیاتی سال ۱۴۰۳ نرخ مالیات همان گونه پیش بینی سال ۱۴۰۲
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۸۲۰۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بررسی جداول لایحه بودجه ۱۴۰۳ در مجلس
گزارش کمیسیون تلفیق درباره جداول لایحه بودجه ۱۴۰۳ در دستورکار هفته آینده مجلس شورای اسلامی قرار دارد. - اخبار سیاسی -
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، جلسات مجلس شورای اسلامی در هفته آینده در روزهای یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه تشکیل می‌شود که موارد کاری آن به شرح زیر است:
لایحه دو فوریتی اصلاح قانون تعزیرات حکومتی به مجلس می‌رودگزارش کمیسیون تلفیق در مورد بخش دوم لایحه بودجه 1403
گزارش کمیسیون اقتصادی درباره طرح مالیات بر سوداگری و سفته بازی (ایرادات شورای نگهبان)
گزارش کمیسیون اقتصادی درباره طرح اصلاح برخی از احکام مالیاتی جهت تسهیل فعالیت‌های اقتصادی کشور در سال جهش تولید با مشارکت مردم
گزارش کمیسیون اجتماعی درباره لایحه یک فوریتی پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار
گزارش کمیسیون انرژی درباره لایحه ارجاع اختلاف شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با شرکت بازرگانی دولتی هند (اس.تی.سی) به داوری
گزارش کمیسیون اجتماعی درباره طرح استفساریه ماده 48 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی به مقررات مالی دولت (1)
گزارش کمیسیون اجتماعی درباره طرح استفساریه تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح بند و ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه
گزارش کمیسیون فرهنگی درباره لایحه موافقتنامه بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری پرتغال در حوزه های زبان، آموزش، فرهنگ، ورزش، جوانان، گردشگری و رسانه های جمعی
گزارش کمیسیون کشاورزی درباره طرح استفساریه جزء یک بند الف ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره طرح تاسیس سازمان حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه
گزارش کمیسیون شوراهای درباره طرح اصلاح جدول حوزه های انتخابیه مجلس و تعداد نمایندگان آنها
گزارش کمیسیون برنامه و بودجه درباره لایحه الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (3)
گزارش شور دوم کمیسیون اقتصادی در مورد لایحه اصلاح ماده (8) قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه
گزارش کمیسیون حقوقی و قضایی درباره طرح اصلح قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی
گزارش کمیسیون اجتماعی درباره لایحه اصلاح تبصره 5 الحاقی به ماده واحده قانون سرباز قهرمان
گزارش کمیسیون اجتماعی درباره لایحه نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارائه خدمات عمومی
گزارش کمیسیون فرهنگی درباره لایحه عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در سازمان توسعه زنان سازمان همکاری های اسلامی
گزارش کمیسیون عمران درباره طرح الحاق 7 تبصره به ماده 7 اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بابت تسهیل روند ساخت و ساز روستایی برای بومیان روستا و حمایت از دولت در جهت ساخت یک میلیون مسکن در سال
گزارش کمیسیون کشاورزی درباره لایحه پروتکل ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی الحاقی به کنوانسیون چهارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر
گزارش کمیسیون صنایع و معادن در مورد طرح اصلاح موادی از قانون معادن کشور
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره لایحه ارجاع اختلاف قراردادی با کشور سودان به داوری
گزارش کمیسیون مشترک درباره طرح نظام قانونگذاری، تعیین حدود اختیارت و صلاحیت مراجع وضع قوانین و مقررات
گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در مورد طرح تأمین نیروی انسانی آموزش و پرورش
گزارش کمیسیون اقتصادی درباره لایحه موافقت نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ژاپن درباره کمک و همکاری متقابل اداری در امور گمرکی
گزارش کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مورد طرح اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور
بررسی طرح تشدید مجازات همکاری کنندگان با اقدامات کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی
گزارش کمیسیون عمران در مورد طرح اصلاح ماده(100) قانون شهرداری‌ها
گزارش کمیسیون آموزش و تحقیقات درباره طرح یک تبصره به ماده 4 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مورد لایحه اصلاح قانون نحوه استفاده از خانه‌های سازمانی ارتش جمهوری اسلامی ایران
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درمورد طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی
گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد طرح تبیین وضعیت شاخص‌های اقتصادی در پایان هر دولت
گزارش کمیسیون اجتماعی در مورد طرح تأسیس شرکت‌های تعاونی توسعه و عمران شهرستانی و یا استانی
گزارش کمیسیون صنایع و معادن در مورد لایحه اصلاح تبصره (1) ماده (2) قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی
گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی در مورد لایحه مبارزه با قاچاق انسان و اعضای بدن و مجازات عبوردهندگان غیرمجاز افراد از مرزهای کشور
گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی در مورد طرح قانونی استفساریه ماده (6) قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور
گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری درمورد طرح ساماندهی نظارتی دانشگاه آزاد اسلامی
گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی در مورد طرح ممنوعیت خروج مسئولین و مدیران نظام جمهوری اسلامی پس از اتمام مسئولیت از کشور تا سپری شدن مراحل قانونی
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مورد لایحه اصلاح قانون به کارگیری سلاح توسط مامورین نیروهای مسلح در موارد ضروری
گزارش کمیسیون انرژی در مورد طرح توسعه بهره برداری صلح آمیز از فناوری هسته ای
گزارش کمیسیون عمران درباره لایحه اصلاح قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت
گزارش رد کمیسیون آموزش و تحقیقات درباره طرح تبدیل وضعیت استخدامی معلمین
گزارش کمیسیون فرهنگی درباره لایحه نظام جامع باشگاه‌داری در جمهوری اسلامی ایران
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی درباره لایحه ارجاع اختلاف بین بانک توسعه صادرات ایران و شرکت اسپیتمن‌اویل تاجیکستان به داوری
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی درباره لایحه معاهده بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت مالزی در زمینه معاضدت حقوقی متقابل در امور کیفری
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی درباره لایحه موافقتنامه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی و تجاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری هند
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی درباره لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به موافقت نامه وین درباره تأسیس طبقه بندی بین المللی عناصر تصویری علایم و موافقتنامه استراسبورگ درباره طبقه بندی بین المللی اختراعات
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی درباره لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سند ژنو موافقتنامه لیسبون درباره اسامی مبدا و نشانه های جغرافیایی
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی درباره لایحه موافقتنامه ترجیحی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اندونزی
موارد زیر نیز در دستور کار هفته آینده مجلس قرار دارد:
گزارش کمیسیون تلفیق درباره لایحه برنامه هفتم توسعه (اعاده شده از شورای نگهبان)
گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی درباره نقض و استنکاف در اجرای قانون خرید تضمینی خرید محصولات کشاورزی با اصلاحات و الحاقات بعدی
گزارش کمیسیون انرژی در مورد اجرای ناقص تکالیف قانونی مربوط به جمع آوری گازهای همراه تولید نفت و مشعل
گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی درباره عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به استفاده سوخت مازوت توسط نیروگاه‌ها
بررسی تقاضای عده ای از نمایندگان درباره رسیدگی به طرح ساماندهی و یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی و تعیین تکلیف آن پس از فوت مالک مطابق اصل 85
گزارش رییس دیوان محاسبات در مورد تفریغ بودجه سال 1401 کل کشور
انتهای پیام/
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد